پتانسیومتر چیست؟
پتانسیومتر (Potentiometer) یا اسپید پات (speed pots) نوعی مقاومت است که
برای کنترل سرعت، ولتاژ و یا فرکانس استفاده می شود و دارای سه پایانه یا ترمینال است.
در واقع نوعی تقسیم کننده یا کنترل کننده ولتاژ است که برای اندازه گیری پتانسیل الکتریکی (ولتاژ) مورد استفاده قرار می گیرد.
همان طور که در تصویر زیر مشخص است، در یک پتانسیومتر معمولی :
- در قسمت بالایی پتانسیومتر یک پیچ یا دکمه متحرک برای کنترل تغییرات قرار گرفته است.
- در قسمت میانی، یک المان مقاومت به شکل یک قوس دایره ای و غالبا از جنس گرافیت قرار دارد.
(المان مقاومت در انواع دیگر پتانسیومترها می تواند، به صورت مسطح و زاویه دار نیز باشد) - یک اتصال متحرک به نام وایپر با لغزش و حرکت در امتداد المان مقاومت، با آن اتصال الکتریکی برقرار می کند.
- دو پایانه A و B به دو سر المان مقاومت متصل هستند (دارای ولتاژ مثبت و منفی) و
پایانه W بین دو پایانه دیگر قرار دارد و به وایپر متصل است.
طریقه نصب پتانسیومتر در مدار
مثال 1 – وقتی ولتاژ به حلقه مقاومتی (المان مقاومتی) اعمال می شود، وایپر می تواند مقدار مقاومت مورد استفاده را کنترل کند.
با چرخاندن پیچ می توان وایپر را به حرکت در آورده و لغزش آن را کنترل کرد.
با این کار ولتاژ به میزان کافی و بر اساس مقدار مقاومت، اعمال می شود.
پس با چرخاندن پیچ، مقدار مقاومت و در نتیجه مقدار ولتاژ اعمال شده به مدار تغییر کرده و
متناسب با آن، شدت نور لامپ کم و یا زیاد می شود.
پس به طور خلاصه :
مثال2- در پتانسیومتر مورد استفاده در یک درایو کنترل موتور،
اعمال ولتاژ بیشتر از سمت پتانسیومتر، منجر به ارسال سیگنال به درایو میشود تا ولتاژ بیشتری به موتور اعمال کند که
در نهایت ولتاژ اعمال شده به موتور اثر مستقیمی در تند و کند شدن سرعت آن خواهد داشت.
وقتی مقاومت بیشتر باشد ولتاژ مورد استفاده هم بیشتر می شود.
و به طور خلاصه :
